4. Guds menighet - tenarane.
.
.
IV.
Menigheten sine tenarar.
Jesus treng tenarar på jorda. Han samla nokre om seg då var her som
menneske. Også dei vart sende ut på oppdrag. Men Jesus skulle attende til
himmelen når sjølve frelsesverket var fullfort på krossen. Der kunne ingen
hjelpa han. Men før han for heim att, bad han læresveinane om å gå ut i all
verda. Dei var nok representantar for alle seinare tenarar. Dei kunne ikkje nå
så langt i si levetid. Og me ser at dei fekk snart medarbeidarar som tok del i
arbeidet. Både Timoteus og Titus var slike nye tenarar. Men også dei skulle døy
og kom ikkje ut til alle folk.
Difor kallar Jesus stadig folk til å gå med bodet i staden for han.
Oppdraget er alltid det same: Folk må verta frelste. Sviktar me det og vert
sosiale og menneskelege, er me ikkje lenger Guds tenarar. Paulus sine ord i 2.
Kor. 5 gjeld oss alle til alle tider: Vi er sendebod i staden for Kristus, som
om Gud sjølv formana gjennom oss, v. 20.
Det er ein tendens i vår tid til utvida omgrepet kristen og kyrkje. Det
blir meir kultur og
Namna eller titlane på desse tenarane har skifte med åra. Det er ikkje
det viktigaste, men innhaldet i tenesta. Og me kan tenkja slik: Det er stort at
Gud vil bruka oss, trass i synd og svik og skrøpelegdom. Men Jesus sa: Gå. Det
er på hans ord me kan gå. Lat oss seia litt først om desse tenarane.
a) Dei må ha ei eller fleire nådegåver. Det er ikkje nok med utdanning
og kunnskap og menneskelege talegåver. Alt det er viktig. Men utan nådegåve til
å forkynna når me ikkje inn til hjarto. Og me skal ikkje berre til hovudet og
vitet, men til samvit og det indre liv hjå oss. – Det er eit stor emne, og det
er fleire nådegåver enn me kan tala om her.
Ef. 2, 14mm; 1. Kor. 12; …
1) Apostlar.
Det er dei tolv som vert kalla apostlar og i tillegg kjem Paulus som
vart kalla på ein serleg måte. Han fekk eit spesielt møte med Jesus på veg til
Damaskus i Syria. Apg 8. Apostel er noko meir enn ein misjonær eller predikant.
Ordet kjem av eit ord som tyder å senda. Og han har eit spesielt oppdrag. Det
har vore vanleg å seia at dei eigentlege apostlane tok slutt med dei tolv og
Paulus. Nokre få andre er kalla det seinare. Me trur det er feil å kalla nokon
for apostel i dag.
2) Profetar –
dvs. forkynnarar. Me tenkjer ofte at profetane skulle tala om framtida
og det som skulle koma. Og det gjorde profetane i GT. Så skriv Paulus i 1.Kor.
14,3: «Den som talar profetisk, talar for menneske, til oppbygging, formaning
og trøyst. Det står i motsetnad til å tala med tunger. Då veit me kva ein
profet er i NT, det er forkynning som truande kan ha nytte av. Og han er større
enn ein som talar i tunger, om han eller andre ikkje kan tyda det. Elles vil
dei kristne ikkje få nytte av det. Og det kan bli til frelse for nokre. Jfr. V.
24f.
3) Evangelistar –
Dei skal gå dit andre ikkje er. Dette er vekkingspredikanten i og for
forsamlinga. Han skal gå ut til bygder og stader der det er få eller ingen
frelste. I vår tid treng me mange slike forkynnarar. Her er bygdelag som ikkje
har mange eller ingen kristne. Sterkare forsamlingar skulle sjå det som si
oppgåve å gå til nabobygder og kanskje lenger og halda enkle møte. Me skal
ikkje berre venta på og stola på omreisande evangelistar. Enkle vitnemål frå
dei truande og litt song kan også Gud bruka.
4) Lærarar –
Dei skal gi folk innsyn i Guds ord. Mange har gjerne overflatisk
kunnskap til Bibel og kristen tru. Her skal læraren vegleia folk på fleire
område. Han kan føra dei inn i eit djupare kjennskap til Bibelen og kva
kristendom eigentleg er. Her er bibeltimar på sin plass. Og læraren skal også visa
kva som er galt i forkynninga. Her må han trø varsamt så han ikkje stemplar
folk med urette som vranglære. Difor må læraren setja seg grundig inn i dei
ulike sekter og samfunn. Me kan lett gjera urett her av di me ikkje skjønar
alt. Difor seier kanskje Jakob dette: Ikkje mange bli lærarar, for dei skal få
så mykje strengare dom. Jak. 3,1.
5) Hyrdingar –
Dei skal hjelpa og ta vare på dei truande. Nådegave
til sjelesorg er viktig her. Det er
mykje sorg og naud og tvil mellom kristne. Det er ofte svært personleg. Då må
hjelpa ofte koma i samtalar åleine med dei. Men det hender og at ein hyrde kan
tala på eit offentleg møte og «treffa» folk med ord frå Gud. Det er Anden som
styrer det. I ei slik teneste er det serleg viktig å vera varsam og ikkje koma
folk for nær, korkje åndeleg eller lekamleg. Ein skal i det heile ikkje krevja
noko og heller ikkje tala for mykje. Det er viktig at den som søkjer hjelp, får
sjølv tala ut. Det ligg ofte lækjedom i det å få opna seg.
6) Diakon.
Dei kristne merka snart at dei måtte dela på arbeidet. Nokre måtte ta
seg av det praktiske medan andre skulle forkynna. Slik kom diakonien inn i
kyrkja. Gud visste at det måtte til og godkjende det. Slik er det og i dag. Alle
tenester er viktige for Gud.
Ikkje
alle kan ha alle nådegåver og tenester. Men somme har to eller tre og kan
dermed vera til hjelp på fleire måtar. Ein forkynnar (profet) kan vera hyrde og
trøysta og hjelpa folk. Men det er og rett at me er nøgde med det me har fått.
Likevel seier Bibelen at me kan og skal streva etter nådegåver, 1. Kor. 12, 31.
Det er dette Paulus talar om kjærleik. Ynskje om meir og fleire gåver må vera
styrt av kjærleik både til Gud og hans rike og til tenesta me har. Det kjøtlege
må vika unna.
Prest og
biskop vart tidleg brukt om leiarar i kyrkja, men i ei spesiell tyding i høve
til vår tid og i høve til GT. I GT var presten ein mellommann mellom Gud og
menneske. Denne tanken er mest ført vidare i katolsk lære. I NT er dei tenarar
for Gud og for kyrkja.
Prest kjem av presbyteros på gresk og er omsett med «eldste» som ordet tyder. Han
var ansvarleg for menigheten, og Paulus stilte strenge krav til han. Han var
hushaldar for Gud og måtte vera ulastande, ikkje sjølvrådig, bråsint,
drikkekjære, hardhendt eller lysten etter ussel vinning. Tit. 1, 7ff. Men han
måtte vera gjestmild, glad i det gode, sindig, rettferdig, heilag,
sjølvtøymande og halda fast ved læra m.m.
Biskop
kjem av episkopos som var
tilsynsmann. Han var også prest, men førde tilsyn med dei kristne også i andre
menigheter. Og dei vart etter kvart mellommenn mellom Gud og folket.
Det ålmenne prestedømet handlar
om at alle har lik tilgang til Gud og me treng ingen mellommann. Og alle kan
vitna og tala om frelsa.
7. Det ytre liv: menigheten og verda.
- Dei truande ER noko mellom folk: Lys og salt i livet. Mat. 5. Som kristne har me fått ei ny natur. Me er noko anna enn alle i verda. Her er det: lys og salt. Lysa folk inn til den rette vegen og frelsa. Og saltet som kan bevara frå ròte og gi smak. – Livet er lys (som i Joh.1, . Folk ser korleis me lever – og blir minna om kristendom.
- Me skal vitna. Seia med ord og liv. Jesus er frelsar. Livet er viktig – det skal peika på Jesus. Og orda våre er viktige: Me kan støyta folk bort, eller visa nokon vegen til liv i Gud. Difor skal me vera varsame med orda, jfr. Jak. 3 (v. 6: tunga er ein eld).Jesus sa: De er mine vitne. Luk. 24, Det er ei stadfesting av evangeliet.
- Nokre er sendt til verda. Misjon – heime og ute i andreland. Som menighet skal me altså vera med i Guds rikes arbeid. Det gjeld i byen her og bygdane ikring – og der ute.Kvifor kan ikkje nokre reisa til ei bygd og synga, spela, vitna om frelsa? (Som Betania gjorde før.) Kanskje bli med ein predikant.
Misjonsbefalinga gjeld heile verda, Mat.
28, 19. men dei skulle byrja i heimbyen, Apg 1,8.
FRUKT av evangeliet:
1. Pinsedag tok det til Apg.
2: 3000 nye vart lagt til Guds forsamling på jord. Seinare auka det dag for dag i aposteltida. Men me har ikkje tal på kor mange som er vunne for Gud i heile kyrkjesoga i alle land. Men Gud veit det, og ein gong skal han visa fram heile denne kvite skaren. Då er det vi8ktig at me vert med i det koret!
