3. Guds menighet i Korint.
.
.
Guds menighet. III. Menigheten – i Korint. 1. Kor.; 2. Kor.; Apg 18. NDH.
1. Korleis det byrja i Korint. – oversikt.
Paulus
er på si andre misjonsreis. Ca. år 49-50.
Det er andre gong han var i Lille-Asia. Denne gongen fekk han eit
spesielt kall i Mysia. Han
planla å reisa austover på Sørsida av Svartehavet mot Bitynia. Slik tenkte han
sjølv. Sjå kart.
Men Gud
tenkte annleis. Anden gav han ikkje lov, står det. Apg. 16, 7. Somme gonger må
Gud hindra oss, for han vil noko anna. Dette viser kor menneskeleg Paulus var.
Men Gud greip inn. Nå skulle evangeliet førast over til Europa frå Asia.
Difor
drog dei nå vidare ned til kysten og til Troas. Der skulle dei overnatta. Då
fekk Paulus eit syn. Ein mann ropte til han: Kom over og hjelp oss (i Europa)!
Evangeliet kom til Europa ved ei spesiell openberring til Paulus. Og han reiste
gjennom fleire byar og kom så til Korint. Gud ville noko med dette: Europa blei
sentrum i misjon og reformasjon.
Her
møtte han eit ektepar: Akvila og Priskilla. Apg.18. Dei hadde vore i Rom, men
vart utviste av keisaren. Dei var med Paulus til Efesus, og seinare var dei
attende i Rom. Rom.16,3.
I Korint
arbeidde han som teltmakar saman med Akvila. Kvar sabbat talte han i synagogen,
18,4f. Han viste ut frå GT at Jesus var Messias, og at frelsa gjaldt
både jødar og heidningar. Og folk tok imot evangeliet. Også Silas og Timoteus
kom, v. 5ff.
Jødane
spotta og var imot vekkinga, men mange heidningar vart omvende, v. 8.
Kven var dei fleste i denne forsamlinga? To svar: 1. kor. 12,2: Heidningar, truleg
romarar og andre. Også nokre jødar.
Det
andre: 1. Kor. 1,26f: merk dykk det kallet de
fekk: ikkje mange vise … Det var altså vanlege folk i gata, arbeidarar og
kvinner. –Det er ofte slik!
2. Utviklinga – svake sider. Påverknad to vegar?
Frå
vekkinga til 1. Kor.: 5 år.
Menigheten
i Korint var i ein heidensk by med mykje vondt. Her var open synd av fleire
slag. Det er truleg påverknad frå folket der. Og mange av dei kristne hadde og
vore heidningar før. Det viser t.d. Apg 18,6: Heretter går eg til heidningane –
etter at jødane i synagogen hadde sagt nei. Det viser kor vanskeleg det kan
vera å leva som kristen i ei verdsleggjort verd. Det skaper problem for dei.
Lat oss sjå på noko av det som hende og kva synder det var hjå dei:
Noko negativt her:
a) Spittelse.
Kap. 1,10ff.
Dei
hadde delt seg i flokkar etter predikantar som hadde vore der.: Paulus,
Apollos, Kefas (Peter) – og Jesus. Det er vanleg. Det hadde truleg nok med forkynninga
å gjera. Jfr. Kap. 3,4ff. Erl.Danbolt:
1. Kor. seier: Faren var at nokre forkynte ein lettare vei til frelse,
og tilpassa seg heidenskapet – som også skjer på misjonsmarka. Slik
splittelse øydelegg mykje. Jfr. A. Hoaas: Fra hedning til kristen.
b) Hor.
Kap. 5,1ff. 6. bud.
Og det
var av så grov art at det overgjekk heidningane – og det i byen Korint! Ein
mann som ligg med stemor si. Og det ser ut til at dei ikkje skjøna at det var
synd. Moselova har sterke ord om samleie mellom slekt. 3. Mos. Dette gjorde
ikkje ein gong heidningane. Korint var ein
syndig by. Venus-templet hadde t.d. over 1000 jenter som dreiv hor. Det
er stor skam når kristne syndar – og er verre enn verden. Her er det truleg
«falsk fridom» - til synd.
c) Heidensk
domstol. Kap. 6. et hedensk rettsvesen.
Paulus
ville dei skulle ordna vanskelege saker mellom seg i kyrkja. Dei kristne skulle hjelpa kvarandre og ikkje
gå til verdslege domstolar t.d. med småting. Kanskje me heller skal lida litt
urett?
d) Ekteskap,
skilsmål. Kap. 7.
1)Gode
råd for ektefolk for å halda det saman. Helst ugift – pga tenesta for Gud, v.
7f. Og v. 32f. Jfr. Misjonærar. Men
ekteskap er betre enn hor. – 2)Skilsmål er synd, berre ved utruskap er det lov.
3)Attgifte:
berre når ektemaken er død. V. 39. 1-. Jfr. Rom.7,2f.
Dette
har alltid vore ei vanskeleg sak i kyrkja.
e) Fridomen.
Kap. 8 og 9.
Eta kjøt
av avgudsoffer,v.4 – det var problem då. Nå? Kva det er: Ein svak kristen kan
ta anstøyt – og gjera noko som går mot samvitet, v.7-9. – (hallallkjøt i islam.)
Me bør
då gje avkall på fridomen vår. Grunn: å vinna fleire. Gå varsamt så dei ikkje
tar anstøyt av krdomen. Kap. 9, v. 22f: ALT gjer eg for evang. = sterkt. Og v.
27: eg tvingar lekamen…
f) Nådegaver. 1. Kor. 12-14. Gud har
gitt oss nådegaver – til teneste.
Her: Han forklarar nådegavene, men ikkje
alle.
Fare: kan misbrukast, overbetonast – t.d.
tungetale.
Men: Den største gave: profeti – 14, 1 og 5. For
den bygger opp.
v. 3: oppbygging, formaning, trøyst – dvs. ved
forkynning.
Og kap.
13: Kjærl. Er størst.
g) Oppstoda –kap. 15. Somme tvilte.
Paulus: Utan det er alt tapt. Men nå ER, v.
20.
3. NB! Dei var sanne truande og vitne.
(i alle høve nokre.)
Trass i
synda var dei truande. Hvis ikkje, var ingen av oss Guds barn. Alle har synda. Men: 1.Kor.6,9f: Dei som gjer urett. Skal ikkje erva
Guds rike. Så reknar han opp: Hor, avgudsdyrkar, og baktalarar. (også homofili
i praksis er med). Difor formanar Paulus dei til å slutta med synd i gjerning. Stel
ikkje lenger,Ef.4,28.
Dei var
altså truande og vitne: 1.Kor. 1,5: I Jesus har de vorte rike på alt. Og: 1,30:
Det er Guds verk at de er i Kristus!
Og: 15,
1: Evangeliet.. som de og tok imot, som de og står faste i. Og i 2.Kor. 1,24:
De står faste i trua! Difor urimeleg å synda.
---
4. Paulus sitt svar:
Kva
gjorde Paulus nå? Hadde ansvar og ville og måtte hjelpa dei til rette. Me har
plikt som kristne til å vegleia andre, i kjærleik og omtanke, men og i sanning.
Her
er det svikt. Ikkje dom, men samtale. Paulus -
a) Sende
brev (3-4). Det er grundig tale, til hjelp for
oss nå. 1. brev er menighetsbrev, 2. det mest personlege av P. Det aller første
1.K 5,9
b) Sende
medarbeidarar. Kap. 16, 1og 12.
Timoteus, Apollos og andre. Ofte betre med samtale enn berre brev. P. var
oppteken i Efesus, v. 8-9. Andre skulle hjelpa dei i det praktiske.
c) Direkte hjelp: 2,1. Ved sida av å forklara og døma synd: Forkynte evangeliet. Både i 1. og 2.
brev. Han skreiv om Jesus! Han er redningsmann i alle tilfelle. Og: korset som
midtpunkt, Jesu død og forsoning. Bli
opptatt av det, og andre ting bleiknar og blir lettare.
Legg merke til dette: ( Gå gjennom brevet
slik):
1.Kor 1,18: Ordet om krossen er .. Guds
kraft. Frelse er hovedsak. Me blir lett opptekne av bi-ting. (var etter
splittelsen).
v. 23: Vi forkynner Kristus korsfestet –
ikkje tegn og visdom
v. 30: Det er hans verk at de er i Kristus.
Han er blitt oss…
Kap.
2,1f: Eg forkynte dykk Guds vitnemål – ikkje anna enn Kristus krossfest. – Det er sentrum og hovudsak. Eg er utheva.
Kap. 3,
11: ingen grunnvoll utan Kristus Jesus. Der må de byggja og leva ved.
Kap. 4,
15: eg har avla dykk i Kr.J. ved evangeliet. Slik blei dei frelst- og alle må
det.
Kap. 5,
7: Reinsa ut … For vårt påskelam er slakta, Kristus. Etter: om hor).
Kap.
6,20 + 7, 23: De er dyrt kjøpte. Etter: om hedn. Dom og ekstreskap.
Kap. 11:
nattverd (10 og 11): der er Jesu død hovudsak.
Kap. 15.
flott! Her er tale om Jesu død, om oppstoda kor naudsynt den var, og om dei
siste dagar. V. 1 – 3 -10 – 20 – 33- 34 – 49, 51, 54.
2.Kor.
5,14: Ein er død for alle – for at me…
v. 19:
Gud i Kristus forlikte verda med seg sjølv.
v. 21:
Han som ikkje visste av synd, har Han
Paulus
hjelper dei med å vera personleg – og skriv me, oss.
5. Eit bilete: Åp. 1, 20: Gull-lysestaker.
Johannes
skriv brev til sju kyrkjelydar i Lille-Asia. Samla sett vert dei likna her med
lysestakar av gull. I det ligg noko symbolsk og kanskje profetisk. Det kan
likna på Korint.
- Ei menighet er ein
lysestake. Den treng ikkje vera vakker og stor og kunst. Oppgåva er å bera eit
lys som skal lysa for andre. Her er sju menigheter opprekna, og alle er slike
lysbærarar. Staken er ikkje lyset, men lyset må stå der. Slik er den sanne
kyrkja.
- Dinest: Dei er av
gull. Det har alltid – og er ennå – uttrykk for verdi. Her er det Jesus som
står fram, og for han er alle menigheter kostbare og verdifulle. Me er gull
verd. Det er me ikkje i oss sjølve. Verdien ligg i han som kalla og frelste
oss. Dette ordet gjer oss altså audmjuke og små: Jesus er alt. Eit anna biletet
heng litt saman med det første. Me er Kristi Brud. Åp. 19, 7.; 21,9. Det
kjæraste han har.
